Betaina, podobnie jak cholina i metionina, bierze udział w metabolizmie grupy metylowej w wątrobie i przekazuje swoją nietrwałą grupę metylową do syntezy kilku ważnych metabolicznie związków, takich jak karnityna, kreatyna i hormony (patrz rysunek 1).

 

Cholina, metionina i betaina są ze sobą powiązane w metabolizmie grupy metylowej. Dlatego suplementacja betainą może zmniejszyć zapotrzebowanie na te inne donory grupy metylowej. W konsekwencji jednym z dobrze znanych zastosowań betainy w paszy dla zwierząt jest zastąpienie (części) chlorku choliny i dodanej metioniny w diecie. W zależności od cen rynkowych, te zamienniki generalnie oszczędzają koszty paszy, jednocześnie utrzymując wyniki wydajności.

Gdy betaina jest stosowana w celu zastąpienia innych donorów metylu, betaina jest raczej stosowana jako towar, co oznacza, że ​​dawkowanie betainy w formulacji paszy może być zmienne i zależy od cen pokrewnych związków, takich jak cholina i metionina. Jednak betaina jest czymś więcej niż tylko składnikiem odżywczym dostarczającym metyl, a włączenie betainy do paszy powinno być rozważane jako sposób na poprawę wydajności.

Betaina jako środek osmoochronny

Oprócz funkcji metyldonora, betaina działa jako osmoregulator. Kiedy betaina nie jest metabolizowana przez wątrobę w metabolizmie grupy metylowej, staje się dostępna dla komórek do wykorzystania jako organiczny osmolit.

Jako osmolit, betaina zwiększa wewnątrzkomórkową retencję wody, ale ponadto chroni również struktury komórkowe, takie jak białka, enzymy i DNA. Ta osmoochronna właściwość betainy jest bardzo ważna dla komórek doświadczających stresu (osmotycznego). Dzięki zwiększeniu stężenia wewnątrzkomórkowej betainy, zestresowane komórki mogą lepiej zachować swoje funkcje komórkowe, takie jak produkcja enzymów, replikacja DNA i proliferacja komórek. Ze względu na lepsze zachowanie funkcji komórkowych, betaina może mieć potencjał poprawy wydajności zwierząt, szczególnie w określonych sytuacjach stresowych (stres cieplny, wyzwanie kokcydiozą, zasolenie wody itp.). Dodatkowe uzupełnienie paszy betainą okazało się korzystne w różnych sytuacjach i dla różnych gatunków zwierząt.

Pozytywne efekty betainy

Prawdopodobnie najbardziej zbadaną sytuacją dotyczącą dobroczynnych efektów betainy jest stres cieplny. Wiele zwierząt żyje w temperaturach otoczenia, które przekraczają ich strefę komfortu cieplnego, co prowadzi do stresu cieplnego.

Stres cieplny to typowy stan, w którym ważne jest, aby zwierzęta regulowały swoją równowagę wodną. Dzięki swojej zdolności do działania jako ochronny osmolit, betaina łagodzi stres cieplny, co jest widoczne na przykład w niższych temperaturach odbytu i mniejszym dyszeniu u brojlerów.

Zmniejszenie stresu cieplnego u zwierząt wspomaga ich pobieranie paszy i pomaga w utrzymaniu wydajności. Nie tylko u brojlerów, ale także u niosek, loch, królików, bydła mlecznego i mięsnego, raporty pokazują korzystne efekty betainy w utrzymaniu wydajności w czasie upałów, a także wysokiej wilgotności. Betaina może również pomóc w utrzymaniu zdrowia jelit. Komórki jelitowe są stale narażone na hiperosmotyczną zawartość jelit, a w przypadku biegunki wyzwanie osmotyczne dla tych komórek będzie jeszcze wyższe. Betaina jest ważna dla ochrony osmotycznej komórek jelitowych.

Utrzymanie równowagi wodnej i objętości komórek poprzez wewnątrzkomórkową akumulację betainy skutkuje poprawą morfologii jelit (większe kosmki) i lepszą strawnością (dzięki dobrze utrzymanemu wydzielaniu enzymów i zwiększonej powierzchni wchłaniania składników odżywczych). Pozytywne efekty betainy na zdrowie jelit są szczególnie widoczne u zwierząt dotkniętych chorobą: np. drobiu z kokcydiozą i prosiąt odsadzonych od matki.

Betaina jest również znana jako modyfikator tuszy. Wielorakie funkcje betainy odgrywają rolę w metabolizmie białek, energii i tłuszczów u zwierząt. Zarówno u drobiu, jak i u świń, odpowiednio wyższa wydajność piersi i chudego mięsa są zgłaszane w wielu badaniach naukowych. Mobilizacja tłuszczu skutkuje również niższą zawartością tłuszczu w tuszach, co poprawia jakość tusz.

Betaina jako środek poprawiający wydajność

Wszystkie zgłoszone pozytywne efekty betainy pokazują, jak cenny może być ten składnik odżywczy. Dodanie betainy do diety powinno być zatem rozważane nie tylko jako towar zastępujący inne metylodonory i oszczędzający koszty paszy, ale także jako funkcjonalny dodatek wspomagający zdrowie i wydajność zwierząt.

Różnica między tymi dwoma zastosowaniami polega na dawkowaniu. Jako metylodonor, betaina jest często stosowana w paszy w dawkach 500 ppm lub nawet niższych. Aby zwiększyć wydajność, zwykle stosuje się dawki 1000–2000 ppm betainy. Te wyższe dawki powodują, że niezmetabolizowana betaina krąży w organizmie zwierząt i jest dostępna do wchłonięcia przez komórki, aby chronić je przed stresem (osmotycznym), a tym samym wspierać zdrowie i wydajność zwierząt.

Wniosek

Betaina ma różne zastosowania dla różnych gatunków zwierząt. W paszy dla zwierząt betaina może być stosowana jako towar w celu obniżenia kosztów paszy, ale może być również włączana do diety w celu poprawy zdrowia zwierząt i zwiększenia wydajności. Szczególnie w dzisiejszych czasach, gdy staramy się zminimalizować stosowanie antybiotyków, wspieranie zdrowia zwierząt ma ogromne znaczenie. Betaina z pewnością zasługuje na miejsce na liście alternatywnych związków bioaktywnych wspomagających zdrowie zwierząt.