Abstrakt

Doňuz iýmitlenişinde we saglygynda uglewod gözlegleriniň iň uly ösüşi, diňe bir himiki gurluşyna esaslanman, eýsem fiziologiki aýratynlyklaryna esaslanýan uglewodlaryň has aýdyň klassifikasiýasydyr.Esasy energiýa çeşmesi bolmakdan başga-da, uglewodlaryň dürli görnüşleri we gurluşlary doňuzlaryň iýmitlenmegi we saglyk funksiýalary üçin peýdalydyr.Doňuzlaryň ösüşini we içege işini ösdürmäge, içege mikrob jemgyýetini kadalaşdyrmaga we lipidleriň we glýukozanyň alyş-çalşyny kadalaşdyrmaga gatnaşýarlar.Uglewodyň esasy mehanizmi metabolitler arkaly (gysga zynjyrly ýag kislotalary [SCFAs)) we esasan scfas-gpr43 / 41-pyy / GLP1, SCFAs amp / atp-ampk we scfas-ampk-g6pase / PEPCK ýollary arkaly glýukoza çalşygy.Täze gözlegler, ösüşiň netijeliligini we ýokumly iýmit siňdirişini gowulandyryp, içegäniň işleýşini ýokarlandyryp we doňuzlarda bakteriýa öndürýän bakteriýany köpeldip bilýän uglewodlaryň dürli görnüşleriniň we gurluşlarynyň optimal utgaşmasyna baha berdi.Umuman aýdanyňda, ynandyryjy subutnamalar uglewodlaryň doňuzlaryň iýmitleniş we saglyk funksiýalarynda möhüm rol oýnaýandygy baradaky pikiri goldaýar.Mundan başga-da, uglewodlaryň düzümini kesgitlemek doňuzlarda uglewod balans tehnologiýasyny ösdürmek üçin teoretiki we amaly ähmiýete eýe bolar.

1. Sözbaşy

Polimer uglewodlar, krahmal we krahmal däl polisakaridler (NSP) berhizleriň esasy bölekleri we doňuzlaryň esasy energiýa çeşmeleri bolup, umumy energiýa sarp edilişiniň 60% - 70% -ini emele getirýär (Baç Knudsen).Uglewodlaryň dürlüliginiň we gurluşynyň doňuzlara dürli täsir edýän örän çylşyrymlydygyny bellemelidiris.Öňki gözlegler, dürli amiloza bilen amiloza (AM / AP) gatnaşygy bolan krahmal bilen iýmitlenmegiň doňuzlaryň ösüşine aç-açan fiziologiki täsiriniň bardygyny görkezdi (Doti we başg., 2014; Visente we başgalar, 2008).Esasan NSP-den düzülen berhiz süýümi, monogastriki haýwanlaryň ýokumly ulanylyşyny we arassa energiýa bahasyny peselder öýdülýär (NOBLET we le, 2001).Şeýle-de bolsa, iýmit süýüminiň kabul edilmegi doňuz etiniň ösüşine täsir etmedi (Han & Lee, 2005).Iýmit süýüminiň doňuz etiniň içege morfologiýasyny we barýer işini gowulaşdyrýandygyny we içgeçme keselini azaldýandygyny görkezýän köp sanly subutnamalar (Çen we başg., 2015; Lndberg ， 2014 ； Wu we başgalar, 2018).Şonuň üçin diýetadaky çylşyrymly uglewodlary, esasanam süýüme baý iýmitleri nädip netijeli ulanmalydygyny öwrenmek möhümdir.Uglewodlaryň gurluş we taksonomiki aýratynlyklary we doňuzlar üçin iýmitleniş we saglyk funksiýalary iýmit formulalarynda beýan edilmelidir we göz öňünde tutulmalydyr.NSP we çydamly krahmal (RS) siňdirilmeýän esasy uglewodlardyr (we we başg., 2011), içege mikrobiota siňdirilmeýän uglewodlary gysga zynjyrly ýag kislotalaryna (SCFAs) öwürýär;Turnbaugh we başg., 2006).Mundan başga-da, käbir oligosakkaridler we polisakaridler içegede Lactobacillus we Bifidobacterium-yň paýyny höweslendirmek üçin ulanylyp bilinjek haýwanlaryň probiotikleri hasaplanýar (Mikkelsen we başg., 2004; M ø LBAK we başgalar, 2007; Wellok we başgalar). , 2008).Oligosakkarid goşundysynyň içege mikrobiotasynyň düzümini gowulandyrýandygy habar berildi (de Lange we başg., 2010).Doňuz önümçiliginde mikroblara garşy ösüşi öňe sürýänleriň ulanylmagyny azaltmak üçin haýwanlaryň saglygyna ýetmegiň başga ýollaryny tapmak möhümdir.Doňuz iýmitine köp dürli uglewodlary goşmak mümkinçiligi bar.Kraxmalyň, NSP we MOS-nyň optimal utgaşmasy ösüşiň netijeliligini we ýokumly iýmit siňdirilmegini, butirat öndürýän bakteriýalaryň sanyny artdyryp, süýtden aýrylan doňuzlaryň lipid çalşygyny belli bir derejede gowulaşdyryp biljekdigini görkezýär (Zhou, Chen we ş.m. ., 2020 Zhou, Yuu we başgalar, 2020).Şonuň üçin bu makalanyň maksady uglewodyň ösüşiň we içegäniň işleýşini ýokarlandyrmakda, içegäniň mikrob jemgyýetini we metabolik saglygy kadalaşdyrmakda we doňuzlaryň uglewod birleşmesini öwrenmekde uglewodyň esasy roly baradaky häzirki gözlegleri gözden geçirmekden ybaratdyr.

2. Uglewodlaryň klassifikasiýasy

Iýmit uglewodlary molekulýar ululygyna, polimerizasiýa derejesine (DP), baglanyşyk görnüşine (a ýa-da b) we aýry-aýry monomerleriň düzümine görä bölünip bilner (Cummings, Stiwen, 2007).Uglewodlaryň esasy klassifikasiýasynyň monosaxaridler ýa-da disakaridler (DP, 1-2), oligosakkaridler (DP, 3-9) we polisakaridler (DP, ≥ 10) ýaly DP-lerine esaslanýandygyny bellemelidiris. krahmal, NSP we glikozid baglanyşyklary (Cummings, Stiwen, 2007; Englyst we aL., 2007; 1-nji tablisa).Uglewodlaryň fiziologiki we saglyga täsirine düşünmek üçin himiki derňew zerurdyr.Uglewodlary has giňişleýin himiki kesgitlemek bilen, saglyk we fiziologiki täsirlerine görä toparlara bölmek we umumy klassifikasiýa meýilnamasyna girizmek bolýar (iňlis we başgalar, 2007).Öý fermentleri tarapyndan siňdirilip bilinýän we inçe içege siňdirilip bilinýän uglewodlar (monosakaridler, disakaridler we köp krahmal) siňdirilýän ýa-da bar bolan uglewodlar hökmünde kesgitlenýär (Cummings, Stiwen, 2007).Içege siňdirişine çydamly ýa-da gowy siňdirilmedik we metabolizlenen, ýöne mikrob fermentasiýasy bilen zaýalanmagy mümkin uglewodlar, NSP, siňdirilmeýän oligosakkaridler we RS ýaly çydamly uglewodlar hasaplanýar.Aslynda çydamly uglewodlar siňdirilmeýän ýa-da ulanyp bolmaýan hökmünde kesgitlenýär, ýöne uglewodlaryň klassifikasiýasyna has takyk düşündiriş berýär (iňlis we başgalar, 2007).

3.1 ösüş görkezijisi

Kraxmal iki görnüşli polisakaridden durýar.Amiloza (AM), çyzykly krahmalyň bir görnüşi α （1-4) baglanyşdyrylan dekstran, amilopektin (AP) şahalanan molekulany emele getirmek üçin takmynan 5% dekstran α （1-6) baglanyşdyrylan dekstran bolup durýar. (synagçy we başg., 2004).Dürli molekulýar konfigurasiýalar we gurluşlar sebäpli AP baý krahmallary siňdirmek aňsat, baý krahmallary siňdirmek aňsat däl (Singh we başg., 2010).Öňki gözlegler, dürli AM / AP gatnaşygy bolan krahmal bilen iýmitlenmegiň doňuzlaryň ösüşine ep-esli fiziologiki täsiriniň bardygyny görkezdi (Doti we başg., 2014; Wisente we başgalar, 2008).Süýtden aýrylan doňuzlaryň iýmitleniş we iýmit netijeliligi AM köpelmegi bilen azaldy (regmi we başg., 2011).Şeýle-de bolsa, ýüze çykýan subutnamalar has ýokary bolan berhizleriň ösýän doňuzlaryň gündelik ortaça girdejisini we iýmit netijeliligini ýokarlandyrýandygyny habar berýär (Li we başg., 2017; Wang we başg., 2019).Mundan başga-da, käbir alymlar krahmalyň dürli AM / AP nisbatlaryny iýmitlendirmek, süýtden aýrylan doňuz etleriniň ösüşine täsir etmeýändigini habar berdiler (Gao we başg., 2020A; etaň we başg., 2015), ýokary AP dietasy bolsa süýtden aýrylanlaryň ýokumlylygyny ýokarlandyrdy. doňuzlar (Gao we başg., 2020A).Iýmit süýümi ösümliklerden gelýän iýmitiň az bölegidir.Esasy mesele, ýokary iýmit süýüminiň ýokumly iýmitlenmegi we pes energiýa bahasy bilen baglanyşykly bolmagydyr (noble & Le, 2001).Munuň tersine, orta süýümi kabul etmek süýtden aýrylan doňuzlaryň ösüşine täsir etmedi (Han & Li, 2005; etang we başg., 2013).Iýmit süýüminiň ýokumly ulanylyşyna we arassa energiýa bahasyna täsiri süýüm aýratynlyklaryna täsir edýär we dürli süýüm çeşmeleri gaty üýtgeşik bolup biler (lndber, 2014).Süýtden aýrylan doňuzlarda nohut süýümi bilen iýmitlenmek mekgejöwen süýümini, soýa süýümini we bugdaý kepek süýümini iýmitlendirmekden has ýokary iýmit öwrüliş tizligine eýe boldy (Çen we başg., 2014).Şonuň ýaly-da, mekgejöwen kepegi we bugdaý kepegi bilen bejerilen süýtden aýrylan doňuz etleri, soýa gaby bilen bejerilenlerden has ýokary iýmit netijeliligini we agramyny görkezdi (Zhao et al., 2018).Gyzykly tarapy, bugdaý kepekli süýüm topary bilen inulin toparynyň arasynda ösüş öndürijiliginde hiç hili tapawut ýokdy (Hu we başg., 2020).Mundan başga-da, sellýuloza toparyndaky we kylan toparyndaky doňuz etleri bilen deňeşdirilende, goşundy has täsirli β- Glukan doňuzlaryň ösüşine zyýan ýetirýär (Wu we başg., 2018).Oligosakkaridler pes molekulaly agramly uglewodlar, şeker bilen polisakaridleriň arasynda aralykdyr (voragen, 1998).Olarda az kalorili gymmaty we peýdaly bakteriýalaryň ösmegine itergi bermek ýaly möhüm fiziologiki we fiziki-himiki aýratynlyklary bar, şonuň üçin olary iýmit probiotikleri hökmünde ulanyp bolar (Bauer we başg., 2006; Mussatto we mancilha, 2007).Çitosan oligosakkaridiň (COS) goşulmagy ýokumly maddalaryň siňdirilişini gowulaşdyryp, içgeçme keselini azaldyp we içege morfologiýasyny gowulaşdyryp biler, şeýlelik bilen süýtden aýrylan doňuzlaryň ösüşini ýokarlandyrar (Zhou et al., 2012).Mundan başga-da, kos bilen doldurylan berhizler ekişleriň köpeliş öndürijiligini (janly doňuzlaryň sany) (Çeng we başg., 2015; Wan we başg., 2017) we ösýän doňuzlaryň ösüş öndürijiligini ýokarlandyryp biler (wontae et al., 2008) .MOS we fruktooligosakkaridiň goşulmagy doňuzlaryň ösüş öndürijiligini hem gowulaşdyryp biler (Che et al., 2013; Duan et al., 2016; Wang et al., 2010; Wenner et al., 2013)Bu hasabatlar dürli uglewodlaryň doňuzlaryň ösüşine dürli täsir edýändigini görkezýär (2a tablisa).

3.2 içege işi

Amokary am / ap gatnaşygy krahmal içegäniň saglygyny gowulaşdyryp biler (Tribyrindoňuz üçin gorap biler) içege morfologiýasyny öňe sürmek we süýtden aýyrýan doňuzlarda gen aňlatmasy bilen baglanyşykly içegäniň işini kadalaşdyrmak arkaly (Han we başg., 2012; Sýan we başg., 2011).Villi beýikligiň villi beýikligine, ileum we jeunumyň dynç alyş çuňlugyna bolan gatnaşygy ýokary ametli iýmit bilen iýmitlenende has ýokarydy we ownuk içegäniň umumy apoptoz derejesi pesdi.Şol bir wagtyň özünde, on iki barmakly içegede we jeunumda genleri blokirlemegiň aňladylyşyny ýokarlandyrdy, ýokary AP toparynda bolsa süýtden aýrylan doňuzlaryň jeunumynda sakroza we maltazyň işjeňligi ýokarlandy (Gao et al., 2020b).Edil şonuň ýaly-da, öňki işlerde baý berhizleriň pH azaldylandygy we AP baý berhizleriň süýtden aýrylan doňuzlaryň başyndaky bakteriýalaryň umumy sanyny köpeldendigi anyklandy (Gao we başg., 2020A).Iýmit süýümi doňuzlaryň içege ösüşine we işine täsir edýän esasy komponentdir..Ygnalan subutnamalar, iýmit süýüminiň süýtden aýrylan doňuzlaryň içege morfologiýasyny we barýer işini gowulaşdyrýandygyny we içgeçme keselini azaldýandygyny görkezýär (Çen we başg., 2015; Lndber ， 2014 ； Wu we başg., 2018).Iýmit süýüminiň ýetmezçiligi patogenleriň duýgurlygyny ýokarlandyrýar we içegäniň mukozasynyň barýer işine zyýan ýetirýär (Desai we başg., 2016), ýokary eremeýän süýümli iýmit bilen iýmitlenmek doňuzlarda villiniň uzynlygyny ýokarlandyryp, patogenleriň öňüni alyp biler (hedemann we başg., 2006) ).Süýümleriň dürli görnüşleri içegäniň we ileum barýeriniň işine dürli täsir edýär.Bugdaý kepegi we nohut süýümleri, TLR2 gen aňlatmasyny kadalaşdyrmak we mekgejöwen we soýa süýümleri bilen deňeşdirilende içegäniň mikrob jemgyýetlerini gowulandyrmak arkaly içege barýeriniň işini güýçlendirýär (Çen we başg., 2015).Nohut süýüminiň uzak wagtlap iýilmegi metabolizm bilen baglanyşykly gen ýa-da belok görnüşini kadalaşdyryp biler, şeýlelik bilen içegäniň barýerini we immunitetini gowulaşdyryp biler (Che et al., 2014).Iýmitdäki inulin, içegäniň geçirijiligini ýokarlandyrmak arkaly süýtden aýrylan doňuzlarda içegäniň bozulmagynyň öňüni alyp biler (Awad we başg., 2013).Ereýän (inulin) we eräp bilmeýän süýümiň (sellýuloza) birleşmeginiň, süýtden aýrylan doňuzlarda iýmit siňdirişini we içege barýer funksiýasyny gowulandyryp biljek ýeke-täkden has täsirli bolandygyny bellemelidiris (Çen we başg., 2019).Iýmit süýüminiň içege mukozasyna täsiri olaryň düzüm böleklerine baglydyr.Öňki gözlegde, kylan içegäniň barýer funksiýasyny, şeýle hem bakteriýa spektriniň we metabolitleriň üýtgemegine, glýukanyň bolsa içege barýeriniň işlemegine we mukozanyň saglygyna itergi berendigi anyklandy, ýöne sellýulozanyň goşulmagy doňuzlary süýtden aýyrmakda şuňa meňzeş täsirleri görkezmedi (Wu et al. , 2018).Oligosakkaridler iýmitlenmegiň we ulanmagyň ýerine ýokarky içegedäki mikroorganizmler üçin uglerod çeşmesi hökmünde ulanylyp bilner.Fruktoza goşundylary içegäniň mukozasynyň galyňlygyny, butirik kislotasynyň önümçiligini, resessiw öýjükleriň sanyny we süýtden aýrylan doňuzlarda içege epitel öýjükleriniň köpelmegini artdyryp biler (Tsukahara we başg., 2003).Pektin oligosakkaridleri içege barýeriniň işini gowulaşdyryp, doňuzlarda rotawirusyň döremegine sebäp bolup biler (Mao we başg., 2017).Mundan başga-da, kosyň içegäniň mukozasynyň ösmegine ep-esli derejede kömek edip biljekdigi we doňuzlarda (WAN, Jiang we ş.m.) bloklaýan genleriň aňladylyşyny ep-esli ýokarlandyryp biljekdigi, bu dürli uglewodlaryň içegäni gowulaşdyryp biljekdigini görkezýär. doňuz etiniň işi (2b tablisa).

Gysgaça mazmun we geljegi

Uglewod doňuzlaryň esasy energiýa çeşmesidir, dürli monosakaridlerden, disakaridlerden, oligosakkaridlerden we polisakaridlerden durýar.Fiziologiki aýratynlyklara esaslanýan adalgalar uglewodlaryň saglyk funksiýalaryna ünsi jemlemäge we uglewodlaryň klassifikasiýasynyň takyklygyny ýokarlandyrmaga kömek edýär.Uglewodlaryň dürli gurluşlary we görnüşleri ösüşiň netijeliligini saklamaga, içegäniň işlemegine we mikrob deňagramlylygyny ýokarlandyrmaga, lipid we glýukoza çalşygyny kadalaşdyrmaga dürli täsir edýär.Uglewodlary lipid we glýukoza çalşygyny kadalaşdyrmagyň mümkin mehanizmi, içege mikrobiotasy bilen fermentlenýän metabolitlerine (SCFA) esaslanýar.Hususan-da, iýmitdäki uglewodlar glýukoza çalşygyny scfas-gpr43 / 41-glp1 / PYY we ampk-g6pase / PEPCK ýollary arkaly kadalaşdyryp biler we scfas-gpr43 / 41 we amp / atp-ampk ýollary arkaly lipid çalşygyny kadalaşdyryp biler.Mundan başga-da, dürli uglewodlar iň oňat utgaşmada bolanda, doňuzlaryň ösüş öndürijiligi we saglyk funksiýasy gowulaşyp biler.

Uglewodlaryň belokda we gen aňlatmakda we metabolik kadalaşdyrmakda bolup biljek funksiýalarynyň ýokary geçişli funksional proteomika, genomika we metabonomika usullaryny ulanmak arkaly tapyljakdygyny bellemelidiris.Iň soňkusy, dürli uglewod kombinasiýalaryna baha bermek doňuz önümçiliginde dürli uglewodly berhizleri öwrenmek üçin zerur şertdir.

Sous ： Haýwanlar ylmy Journalurnaly