Çoğu zaman bir vitaminle karıştırılan betain ne bir vitamin, ne de temel bir besin maddesidir.Ancak belirli koşullar altında yem formülüne betain eklenmesi önemli faydalar sağlayabilir.

Betain çoğu canlı organizmada bulunan doğal bir bileşiktir.Buğday ve şeker pancarı yüksek düzeyde betain içeren iki yaygın bitkidir.Saf betain, izin verilen sınırlar dahilinde kullanıldığında güvenli kabul edilir.Betain belirli fonksiyonel özelliklere sahip olduğundan ve belirli koşullar altında temel bir besin maddesi (veya katkı maddesi) haline gelebildiğinden, saf betain domuz ve kümes hayvanlarının diyetlerine giderek daha fazla eklenmektedir.Ancak optimum kullanım için ne kadar betain eklenmesinin optimal olduğunu bilmek önemlidir.

1. Vücuttaki betain

Çoğu durumda hayvanlar kendi vücutlarının ihtiyaçlarını karşılamak için betain sentezleyebilirler.Betainin sentezlenme şekli, vitamin kolinin oksidasyonu olarak bilinir.Yemlere saf betain eklenmesinin pahalı kolinden tasarruf sağladığı gösterilmiştir.Bir metil donörü olarak betain aynı zamanda pahalı metiyoninin yerini de alabilir.Bu nedenle yemlere betain eklenmesi metiyonin ve kolin ihtiyacını azaltabilir.

Betain ayrıca karaciğer yağlanmasını önleyen bir ajan olarak da kullanılabilir.Bazı çalışmalarda, yeme yalnızca %0,125 oranında betain eklenmesiyle büyüyen domuzlarda karkas yağ birikiminin %15 oranında azaldığı görülmüştür.Son olarak, betain'in besinlerin sindirilebilirliğini arttırdığı, çünkü bağırsak bakterilerine osmokoruma sağlayarak daha stabil bir gastrointestinal ortam sağladığı gösterilmiştir.Elbette betain'in en önemli rolü hücre dehidrasyonunu önlemektir, ancak bu genellikle hafife alınır ve gözden kaçırılır.

2. Betain dehidrasyonu önler

Betain, metil donörü olarak işlevini kullanarak değil, hücresel hidrasyonu düzenlemek için betain kullanarak dehidrasyon zamanlarında aşırı tüketilebilir.Isı stresi durumunda hücreler, sodyum, potasyum, klorür gibi inorganik iyonları ve betain gibi organik ozmotik ajanları biriktirerek tepki verir.Bu durumda betain en güçlü bileşiktir çünkü protein dengesizliğine neden olacak olumsuz bir etkisi yoktur.Bir ozmotik düzenleyici olarak betain, böbrekleri yüksek konsantrasyondaki elektrolit ve ürenin zararlarından koruyabilir, makrofajların işlevini iyileştirebilir, bağırsaktaki su dengesini düzenleyebilir, erken hücre ölümünü önleyebilir ve Embriyolar bir dereceye kadar hayatta kalabilir.

Pratik açıdan bakıldığında, yeme betain ilavesinin bağırsak villusunun atrofisini önleyebildiği ve proteolitik enzimlerin aktivitesini artırabildiği, böylece sütten kesilmiş domuz yavrularının bağırsak sağlığını geliştirebildiği rapor edilmiştir.Benzer bir fonksiyonun, kümes hayvanlarında koksidiyoz sorunu olduğunda kümes hayvanı yemine betain eklenmesiyle bağırsak sağlığını iyileştirdiği de gösterilmiştir.

3. Sorunu değerlendirin

Diyete saf betain eklenmesi besinlerin sindirilebilirliğini bir miktar artırabilir, büyümeyi destekleyebilir ve yem dönüşümünü iyileştirebilir.Ayrıca kanatlı yemine betain eklenmesi karkas yağının azalmasına ve göğüs etinin artmasına neden olabilir.Elbette yukarıdaki fonksiyonların kesin etkisi oldukça değişkendir.Ayrıca, pratik koşullar altında betain, metiyoninle karşılaştırıldığında %60'lık kabul edilebilir bir bağıl biyoyararlanıma sahiptir.Başka bir deyişle, 1 kg betain, 0,6 kg metiyonin ilavesinin yerini alabilir.Kolin konusunda ise, betain'in piliç yemlerindeki kolin ilavelerinin yaklaşık %50'sinin, yumurta tavuğu yemlerindeki kolin ilavelerinin ise %100'ünün yerini alabileceği tahmin edilmektedir.

Susuz kalmış hayvanlar, çok yardımcı olabilecek betain'den en fazla yararlanır.Buna şunlar dahildir: sıcak stresine maruz kalan hayvanlar, özellikle yazın piliçler;neredeyse her zaman tüketim için yetersiz su içen emziren dişi domuzlar;salamura içen tüm hayvanlar.Betainden faydalandığı tespit edilen tüm hayvan türleri için tercihen tam yem tonu başına 1 kg'dan fazla betain eklenmez.Önerilen ekleme miktarının aşılması durumunda doz arttıkça verimde azalma olacaktır.